ولادت حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)
به گفته «امین الدین طبرسی» دانشمند بزرگ ما: «مشهور در روایات شیعه این است که حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) در سال پنجم بعثت بیستم جمادی الاثانی در شهر مکه متولد گردید، و هنگام وفات پیغمبر (صلی الله علیه و آله) هیجده سال و هفت ماه داشته است .
شیعه و سنی روایت کرده اند که پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بارها دخترش فاطمه زهرا (علیها السلام) را در حضور مهاجر و انصار «بانوی بانوان جهان از آغاز خلقت تا پایان روزگا» و «بهترین زنان جهان» و «بهترین زن بهشتی» خواند .
و این بزرگترین افتخاری است که به نقل شیعه و سنی نصیب یک زن در عالم شده است .
«إنَّا أَعْطَیْنَاكَ الْكَوْثَرَ ، فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ ، إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ »
ما تو را خیر فراوان دادیم .
پس برای پروردگارت نمازگزار و دستانت را برای تکبیر تا گردن بالا بیاور و یا قربانی کن .
دشمنت خود بیتبار خواهد بود .
درباره شأن نزول این سوره گفته شده که:" عاص بن وائل" که از سران مشرکان بود، پیغمبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) را به هنگام خارج شدن از مسجد الحرام ملاقات کرد، و مدتی با حضرت گفتگو نمود، گروهی از سران قریش در مسجد نشسته بودند و این منظره را از دور مشاهده کردند، هنگامی که " عاص بن وائل" وارد مسجد شد به او گفتند: با که صحبت میکردی؟ گفت: با این مرد " ابتر"! این تعبیر را به خاطر این انتخاب کرد که " عبد اللَّه" پسر پیغمبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) از دنیا رفته بود، و عرب کسی را که پسر نداشت" ابتر" (یعنی بلا عقب) مینامید، و لذا قریش این نام را بعد از فوت پسر پیغمبر برای حضرت انتخاب کرده بود سوره فوق نازل شد و پیغمبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) را به نعمت های بسیار و کوثر بشارت داد، و دشمنان او را ابتر خواند .
در فضیلت تلاوت این سوره، مرحوم صدوق روایتی را - به سند خود - از امام صادق علیه السلام نقل کردند که کسی که در نمازهای واجب و مستحبش به تلاوت سوره مبارکه کوثر بپردازد ، خداوند در روز قیامت او را از نهر کوثر سیراب خواهد کرد و در نزد رسول خدا در طوبی بهشتی خواهد بود .
چهار واژه در این سوره آمده است که نیاز به توضیح دارد: الکوثر-وانحر- شانئک- الابتر
که اتفاقاً هر چهار کلمه هم فقط یک بار در تمام قرآن کریم به کار رفته است
در میان اقوالی که برای تعیین مصداق کوثر مطرح شده قولی که آن را بر حضرت فاطمه علیهاالسلام تطبیق میکند نظری قابل توجه باشد و البته این تفسیر منافاتی ندارد که کوثر نام رودی هم در بهشت باشد چرا که بسیاری از امور دنیوی در آخرت- یا برزخ- دارای صورت و تمثل متفاوتی هستند که توضیح آن از این مختصر نمیگنجد
کوثر
درباره کوثر آن را به رودی در بهشت که در کنارش درختان زیادی روییده است و همچنین خیر فراوانی که خدا به پیامبر اکرم عنایت کرده است معنا کردهاند
علامه راغب مینویسد: قیل: هو نهر فی الجنّة یتشعّب عنه الأنهار، و قیل: بل هو الخیر العظیم الذی أعطاه النبیّ (صلی الله و علیه وآله) و قد یقال للرّجل السّخیّ: کَوْثَرٌ، و یقال: تَکَوْثَرَ الشیءُ: کَثُرَ کَثْرَةً متناهی برخی فراوانی و عدد زیاد را هم به عنوان معنای آن ذکر کردهاند. به نظر میرسد معنای اصلی کوثر همین است یعنی کثرت و زیادی چیزی را بیان میکند و از آنجا که تعبیر احترام آمیز: ما به تو دادیم- اعطیناک- قبل از آن به کار رفته است، روشن میشود که این چیز فراوان موضوعی خیر بوده است لذا آیه اول را به معنای ما به تو خیر فراوان دادیم، ترجمه کردیم .
نحر
درباره نحر باید گفت که معنای اصلی آن محلی است که گردنبند در بالای سینه و پایین گردن روی آن قرار میگیرد و گاهی به صورت فعلی به کار میرود و به معنای زدن در نحر حیوان به کار میرود .
شانئک
شانئ به معنای مبغض و دشمن است. شانئک یعنی دشمن تو که در اینجا مراد عاص بن وائل- پدر عمرو عاص معروف است
الابتر
بتر به معنای بریدن دم است و ابتر یعنی کسی که یادش از میان رفته است. چون نسلی ندارد که او را یاد کنند. از آنجا که پیامبر ما پسر نداشتند و در عرب جاهلی- متأسفانه در میان جامعه ما هم کم و بیش چنین تفکری وجود دارد تنها پسر را سبب تداوم نام و یاد فرد میدانستند لذا این موضوع سبب شده بود که حضرت مورد اهانت و اذیت دشمنانشان قرار گیرند .
مردم جاهلیت به علت اینکه تنها راه انتقال نسل را از طریق پسر میدانستند و معتقد بودند دختران آنها متعلق به دیگران میشوند، به فردی که پسر نداشت به چشم تکریم نگاه نمیکردند .
در چنین فضایی پیامبر در مکه مشغول تبلیغ دینی است و یارانی اندک دارد. پسرانش از خدیجه کبری (علیها السلام) یکی پس از دیگری از دنیا میروند .
سوره مبارکه کوثر نازل میشود. سورهای که وحدت ساختارش نشان دهنده اینست که یکجا نازل شده و با موضوع دادن چیزی که خیر کثیر است به پیامبر اکرم آغاز و با ابتر خواندن دشمن حضرتش پایان می یابد .
در وسط سوره هم به ایشان فرمان میدهد که به شکرانه داشتن کوثر نماز گذارد و دستها را تا گردن بالابیاورد (یا قربانی به جا آورد)
چه رابطهای میان این کوثر و مساله ابتر نبودن حضرت میتواند وجود داشته باشد، این چه خیر کثیری است که پیامبر را از ابتر بودن حفظ میکند ؟ نسل پیامبر اکرم از چه کسی جز فاطمه باقی مانده است؟ چه کسی جز فاطمه زهرا میتواند بهترین مصداق خیر کثیر و فراوانی باشد که خدا به پیامبرش داده است؟
اللهم صل علی فاطمة و ابیها و بعلها و بنیها بعدد ما احاط به علمک